Vụ việc giữa hai cổ đông của một trường mầm non tư thục tại tỉnh T.H – sau khi được hòa giải thành – vẫn để lại nhiều câu hỏi lớn về giới hạn đạo đức và trách nhiệm pháp lý trong môi trường doanh nghiệp. Khi một cá nhân được tin tưởng giao quyền quản lý dòng tiền lại bị cáo buộc chiếm đoạt hàng tỷ đồng.

“Nội chiến mềm” tại một ngôi trường mẫu mực
Câu chuyện bắt đầu tại một cơ sở mầm non tư thục có thương hiệu được đánh giá cao trong cộng đồng phụ huynh tại TP. TH – M.M. Đây là mô hình hợp tác đầu tư giữa bà L.T.Q – người sáng lập và cũng là cổ đông chi phối (62,5%), và bà T.T.T – cổ đông góp 37,5%, đồng thời được giao phụ trách tài chính và thu chi học phí.
Hợp tác ban đầu diễn ra suôn sẻ. Nhưng sau vài năm hoạt động, bà L.T.Q bắt đầu phát hiện những dấu hiệu bất thường: học phí phụ huynh nộp không đồng nhất, bảng lương có tên nhân sự không tồn tại, và quan trọng nhất – tài khoản thu học phí bị thay đổi không qua kiểm soát chủ sở hữu.
Sau khi rà soát nội bộ, số tiền được cho là bị chiếm đoạt lên tới gần 1,5 tỷ đồng, chưa kể hàng trăm triệu đồng bị chi cho những nhân sự “ảo”. Bà T.T.T bị cáo buộc tự ý lập khống chứng từ, chuyển tiền về tài khoản cá nhân hoặc các tài khoản phụ, với hành vi có dấu hiệu cấu thành tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” và “Tham ô tài sản” theo Bộ luật Hình sự.
Cảnh báo pháp lý thay vì khởi tố hình sự
Đáng chú ý, thay vì khởi tố ngay, phía bà L.T.Q – thông qua đại diện pháp lý là Công ty Luật La Défense – đã gửi hai công văn chính thức tới bà T.T.T vào tháng 6/2025. Nội dung văn bản không chỉ đưa ra toàn bộ hành vi bị cho là vi phạm, căn cứ pháp luật đi kèm, mà còn nhấn mạnh đây là “cảnh báo pháp lý cuối cùng” trước khi chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra.
Công văn cũng yêu cầu bà T.T.T chấm dứt hành vi vi phạm, hoàn trả khoản tiền chiếm đoạt, và thực hiện đúng các nghĩa vụ tài chính theo thỏa thuận khi chuyển nhượng phần vốn. Đặc biệt, phía La Défense khẳng định sẵn sàng thông báo hành vi vi phạm đến toàn thể giáo viên, phụ huynh – nếu các bên không đạt được thỏa thuận thiện chí. Áp lực pháp lý và truyền thông đồng thời được thiết lập.
Hòa giải thành: khép lại vụ việc nhưng không khép lại bài học
Sau hai công văn cảnh báo với nội dung pháp lý nghiêm khắc, phía bà T.T.T đã chủ động liên hệ hòa giải. Các bên đi đến một phương án xử lý nội bộ – tránh đưa vụ việc ra cơ quan tố tụng. Vụ việc được giải quyết trên tinh thần thỏa thuận dân sự, và theo nguồn tin, một phần thiệt hại đã được khắc phục.
Tuy nhiên, điều đáng quan tâm không phải là kết quả “hòa giải thành” – mà là sự hiện diện ngày càng rõ rệt của hành vi lạm quyền – chiếm đoạt tài sản trong nội bộ các tổ chức tư nhân, nhất là trong lĩnh vực giáo dục – y tế – dịch vụ, nơi niềm tin được đặt lên hàng đầu, nhưng hệ thống giám sát lại thường “mềm yếu” hoặc hoàn toàn không tồn tại.
Khi khối tư nhân không còn là “vùng trắng” của tội phạm chức vụ
Từ góc nhìn pháp lý, các hành vi như tự ý thay đổi tài khoản nhận tiền, lập khống bảng lương, khai báo nhân sự không có thật để chi tiền ngân sách – nếu thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn trong tổ chức – đều có thể cấu thành tội phạm chức vụ, kể cả khi không thuộc khối Nhà nước.
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) đã mở rộng phạm vi áp dụng của các tội danh như “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” (Điều 355), “Tham ô tài sản” (Điều 353), cho cả khu vực tư nhân – miễn là hành vi được thực hiện bởi người “được giao nhiệm vụ quản lý tài sản” theo chức danh, hợp đồng, hoặc ủy quyền hợp lệ.
Tức là: nếu bạn là quản lý tài chính, giám đốc điều hành, kế toán trưởng hay thậm chí là nhân viên được giao trách nhiệm kiểm soát dòng tiền – bạn hoàn toàn có thể bị truy cứu hình sự nếu lợi dụng vị trí đó để chiếm đoạt tài sản doanh nghiệp.
Bài học lớn: Niềm tin không thay thế được kiểm soát
Vụ việc giữa bà T.T.T và hệ thống M.M là lời nhắc không thể rõ ràng hơn dành cho các doanh nhân tư nhân – đặc biệt là trong các mô hình hợp tác dựa trên quan hệ cá nhân, bạn bè, gia đình:
-
Niềm tin là điều tốt, nhưng phải được đặt trong khuôn khổ quản trị. Mọi uỷ quyền thu – chi, quyền truy cập tài khoản, quản lý dòng tiền… cần được cụ thể hoá bằng văn bản, điều lệ nội bộ, phân quyền rõ ràng và đối chiếu định kỳ.
-
Không ai nên có quyền một mình kiểm soát toàn bộ “vòi tiền”. Những vị trí được phép nhận tiền cần có ít nhất hai người phê duyệt hoặc giám sát chéo. Quy trình xử lý tiền học phí, trả lương, chi vận hành… cần minh bạch và số hóa tối đa.
-
Hành vi hình sự có thể xuất hiện trong chính nội bộ doanh nghiệp. Đừng để việc xử lý nội bộ quá muộn đến mức không thể khắc phục bằng thoả thuận. Hãy hành động sớm – và cứng rắn – khi xuất hiện dấu hiệu bất thường.
-
Pháp luật hiện hành không phân biệt nhà nước hay tư nhân trong xử lý tội phạm chức vụ. Doanh nghiệp tư nhân cần chủ động phòng ngừa, không thể tiếp tục vận hành theo kiểu “gia đình trị” hay “anh em tín nhiệm”.
Đằng sau một vụ việc đã khép lại
Không phải mọi mâu thuẫn đều cần đưa ra tòa. Nhưng không phải vì đã hòa giải mà những nguy cơ cốt lõi biến mất. Vụ việc tại M.M là một ví dụ điển hình: lạm dụng quyền lực nhỏ để chiếm đoạt số tiền lớn, trong một hệ thống vốn đặt niềm tin lên trên giám sát.
Câu hỏi đặt ra cho mọi người điều hành doanh nghiệp là: Bạn có biết ai đang thực sự kiểm soát tài sản của mình không? Và nếu phát hiện thất thoát – bạn có dám hành động đúng lúc?
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN
